Chương 1: Khuôn mẫu cư xử
Các khuôn mẫu cư xử
Hãy
nhìn vào tâm trí của bạn. Khi bạn băng qua đường, bạn có tập trung vào
mỗi bước đi không? Khi bạn nhai kẹo, bạn có nghĩ đến viên kẹo không? Khi
bạn ăn cơm, bạn có phải nghĩ đến việc tiêu hóa nó không? Khi bạn đi
ngủ, bạn có phải tập trung vào việc tiếp tục thở không?...
Bạn
đâu có cần phải ý thức khi làm những việc này, đúng không? Bạn làm theo
tiềm thức. Chúng ta có thể nói rằng trí óc của chúng ta giống như tảng
băng. Phần chúng ta thấy là phần ý thức, và phần lớn hơn mà chúng ta
không nhìn thấy là tiềm thức. Phần tiềm thức của chúng ta chịu trách
nhiệm với hầu hết những kết quả mà chúng ta đạt được trong cuộc sống.
Khi
có những chuyện lặp đi lặp lại trong cuộc sống của mình thì đó chính là
phần trí óc ta phải chịu trách nhiệm. Rất nhiều người trong chúng ta có
những khuôn mẫu cư xử - tức là những kinh nghiệm cũ hay hành vi giống
nhau trở đi trở lại hoài.
Bạn
có biết người nào mà lúc nào cũng đến muộn không? Tôi từng chơi tennis
với một anh chàng luôn đến trễ. Chúng tôi định chơi tennis trước giờ đi
làm ở sân Hilton. Tôi nói với anh ta: "David, chúng ta sẽ chơi tennis
vào 7 giờ sáng mai nhé?" Anh ta trả lời: "Tôi sẽ đến đó". "Anh có nghe
mấy giờ chưa?", "7 giờ sáng. Tôi sẽ đến!"
Đúng
như dự đoán, lúc 7:15 sáng hôm sau David đến. Anh ta đưa ra lý do: "Con
tôi mượn vợt của tôi và để dưới giường của nó". Tuần sau cũng thế. David
đến lúc 7:16. Lý do là: "Tôi chỉ tìm được một chiếc giày!". Tuần tiếp
theo, anh ta đến đúng 7:15. "Vợ tôi bệnh và thằng con khóc quá".Và tiếp
tục là pin hết, cúp điện, mất chìa khóa xe, và đồ lót bị ướt hay còn để
trong máy giặt.
Rốt
cuộc tôi nói: "David, chúng ta hãy giao kèo. Cứ mỗi phút anh bị trễ thì
anh phải chịu phạt 1 đô la". Anh ta bẽ mặt quá nên không bao giờ chơi
tennis nữa!
David
nghĩ anh ta là nạn nhân. Anh ta đã không cố gắng một cách có ý thức để
đến trễ. Nhưng trong tiềm thức anh ta đã lập một chương trình luôn nói
là "bạn lúc nào cũng trễ"... và chương trình đó làm chủ cuộc đời của anh
ta.
Nếu
David ngẫu nhiên dậy sớm và thấy mình sẽ đến đúng giờ thì chương trình
bên trong này của anh ta sẽ khiến anh ta đụng phải một cái cây, lạc vào
một con đường lạ. Và rồi anh ta sẽ hít sâu vào và nói "Lại thế nữa - Tôi
sẽ lại bị trễ!"
Mẫu bi kịch
Có lẽ
bạn biết những người có mẫu này. Cuộc sống của họ là một chuỗi bi kịch.
Bạn gặp họ trên đường phố và lỡ dại hỏi họ: "Anh có khỏe không?", thì
ngay lập tức bạn sẽ được biết là con mèo của họ vừa mới chết, chiếc xe
họ mới phải sang lại, bố họ vô tình làm cháy nhà, và họ vừa mới được
chẩn đoán là mắc một chứng bệnh gì hết sức nghiêm trọng mà bạn chưa bao
giờ nghe nói đến.
Bất
cứ khi nào mà cuộc sống của họ tưởng như bắt đầu trôi qua êm ả thì một
giọng nói trong tiềm thức của họ thì thầm, "Ê, không dễ thế được!" và
rất mau chóng, một bi kịch khác xảy đến. Họ mất việc làm, họ phải giải
phẫu, họ bị bắt...và mọi thứ lại trờ lại bình thường.
Chúng ta sẽ xem chúng ta có thể làm gì với những mẫu này sau, và bây giờ thì hãy nhận dạng thêm một ít nữa.
Mẫu tai nạn
Một
số người có tài gặp tai nạn. Cả đời họ cứ bị trật thang té, hay đụng xe,
ngã trên cây xuống, giật điện và bị tai nạn xe hơi. Tôi biết một nhân
viên bảo hiểm trong 20 năm đầu đời đã sở hữu đến 5 chiếc xe hơi từ ngày
sinh nhật thứ 16 của cô ta. Cô ta bảo tôi: "Cứ mỗi khi tôi mua một chiếc
xe mới thì ai đó tông vào đuôi xe tôi. Sau 5 lần tai nạn như thế, tôi
không thèm mua xe mới nữa cho an toàn".
Mẫu bệnh hoạn
Bạn
có biết ai có mẫu này không? Một số người cứ phải cảm lạnh 20 lần trong
một năm. Một số người cứ mỗi khi có sự kiện lớn gì đó là phát bệnh. Có
người thì thấy bệnh vào mỗi sáng thứ Hai.
Mẫu lộn xộn
Một
số người thích sự lộn xộn. Họ không cố tình nhưng quán tính khuôn mẫu
của họ quá mạnh! Bàn làm việc của họ lộn xộn, hồ sơ bề bộn, tóc tai bờm
xờm. Nếu bạn đi theo sau và thu dọn mọi thứ cho họ thì rồi trong vòng 20
phút, văn phòng, giường ngủ và xe hơi, hộp đồ ăn của họ, tất cả đều lại
như vừa mới qua một trận cuồng phong.
Mẫu cháy túi
Bạn
có gặp ai lúc nào cũng cháy túi chưa? Đó không phải là cái chúng ta lâm
vào mà là chính chúng ta tạo ra tình trạng đó cho mình! Những người có
mẫu này tuân theo một chương trình tự động. Bất kỳ khi nào họ có tiền
thừa là họ tìm nơi nào đó để tiêu cho sạch. Giống như bạn bị ngứa và
phải gãi, họ có tiền và phải...xài. (Nếu bạn là thương gia thì coi chừng
bị nhồi máu cơ tim!) Thường thì họ không bao giờ nhận biết cái gì đang
xảy ra! Họ nghĩ rằng đó là do nền kinh tế, do chính phủ hay lương của họ
không thỏa đáng nên đã làm họ phải khốn đốn. Nhưng nếu anh tăng lương
họ gấp đôi thì họ cũng bị rỗng túi! Thật ra lý do những người trúng số
thường sạch tiền, đó là do khuôn mẫu bên trong của họ nói: "Tiền này
không chính đáng. Nó không có ý nghĩa. Nên tiêu vào việc gì đó cho
xong".
Mẫu không thể thay thế được
Nếu
bạn thuộc mẫu này thì bạn sẽ nghĩ là ngay sau khi bạn lên đường đi nghỉ
phép được 3 phút là văn phòng của bạn sẽ rối tung lên và tất cả nhân
viên của bạn sẽ rất khổ sở. Nếu có mẫu này thì hệ thống niềm tin và thái
độ của chúng ta sẽ giúp chúng ta tạo ra và duy trì tình huống đó. Chúng
ta cứ luôn tin rằng ngay khi chúng ta rời đi thì tất cả biến thành địa
ngục.
Mẫu thay đổi công việc
Một
ông bạn đang nghĩ đến chuyện thay đổi công việc đến gặp tôi mới đây và
bảo rằng: "Công ty này đang làm cho tôi dẫm chân tại chỗ, sản phẩm của
chúng tôi không đủ chất lượng và tôi không đủ tiền thuê nhà".
Tôi hỏi: "Anh làm công việc này được bao lâu rồi?"
Anh ta trả lời: "Hai năm".
Tôi nói: "Vậy công việc trước thì sao?"
"Hai năm", anh ta nói.
"Thế còn trước đó?"
"Hai năm".
"Và trước đó nữa?"
"Khoảng 24 tháng".
Tôi nói: "Thế vấn đề là do đâu - anh hay là công ty?"
Anh ta trả lời: "Do tôi!"
Tôi nói: "Nếu là do anh thì tại sao lại đổi công ty!"
Trong
lúc nói chuyện, tôi kể cho anh ta nghe về một người bạn của tôi đã thay
đổi công việc 5 lần trong 11 tháng qua. "Thật ra tôi dám cá hết gia sản
của tôi là cô ta sẽ không còn làm công việc hiện tại trong năm tới".
Chiều hôm đó cô ta gọi điện và cho tôi biết là cô ta đã bỏ việc! Quả là
tôi đã không liều nếu dám cá như vậy!
Bây
giờ thì cô ta bảo tôi là cô ta rất sung sướng vì thế chúng ta không thể
nói mẫu này là tốt hay xấu. Chỉ đơn giản là thật có ích khi chúng ta
nhận ra được là chúng ta đang hành động theo mẫu.
Còn
có một mẫu khác. Đó là: "Con người thật xấu xa, cuộc sống thật kinh
khủng, tại sao chuyện này lại xảy ra với tôi, tôi ước gì có thể chết
đi!" Rõ ràng là chúng ta có xu hướng tạo ra hoàn cảnh của mình và cái
này cũng chẳng có gì vui lắm!
Mẫu "tôi chỉ kiếm đủ sống"
Đối
với mẫu này, tư duy có ý thức và tiềm thức giới hạn chúng ta vào một
tình huống mà cuộc sống là một cuộc chiến đấu và chúng ta chỉ "sống
sót".
Bạn có liên quan đến mẫu nào trên đây không?
Mẫu "tôi lúc nào cũng bị lỡ cơ hội" (không gặp thời)
Nó
biểu lộ trong việc cho rằng chúng ta được sinh ra, bắt đầu đi học, làm
kinh doanh, đi nghỉ...quá sớm hay quá trễ! Chúng ta lúc nào cũng có mặt
đúng chỗ nhưng sai giờ! Cũng như thế, chúng ta có tài thật nhưng giáo
viên không giỏi, hay chúng ta có không đúng tài, hoặc giáo viên tốt, tài
năng không có để phát hiện ra được năng khiếu của chúng ta....
Mẫu "người khác lúc nào cũng ăn bớt của tôi"
Chúng
ta có cần phải nói thêm không nhỉ? Chúng ta đã bắt đầu bằng cách nhìn
vào một số mẫu tiêu cực. Tuy nhiên, có những mẫu tích cực mà bạn có thể
có.
Mẫu "tôi lúc nào cũng khỏe mạnh"
Tình
trạng sức khỏe của chúng ta được quyết định bởi chương trình mà chúng ta
lập cho mình. Nó nói cho bạn biết bạn là ai và cái gì sẽ xảy ra với
bạn.
Bạn
có biết người nào "Luôn có mặt đúng nơi vào đúng giờ không?" Họ đầu tư
kinh doanh khi cơ hội vừa đến và họ bán nhà ngay trước khi người ta xây
nhà tạm giam cạnh nhà họ. Họ đi nghỉ và gặp ngay những tỉ phú chịu chi
phí cho họ đi vòng quanh châu Âu. Và bạn nghĩ "Làm sao họ làm được như
thế nhỉ? Ước gì tôi chỉ may mắn bằng nửa họ!" Có mặt đúng nơi vào đúng
giờ là một mẫu.
Còn
mẫu "đi đâu tôi cũng làm ra nhiều tiền?" Một số người như vậy thật! Hay
"Khi mua cái gì tôi cũng trả được giá cả?". (và đối lập với nó là "Lúc
nào tôi cũng bị ăn chẹt!")
Những
mẫu khác nữa là "tôi tin vào con người và họ lúc nào cũng đối xử tốt
với tôi" và "cái gì tôi làm lúc nào cũng vui và dễ dàng".
Chúng
ta cứ giả sử là bạn muốn theo các mẫu tốt. Vậy còn những mẫu bạn không
muốn theo? Vì vậy chúng ta phải tự hỏi mình: "Những mẫu chết tiệt mà tôi
bị vướng-khi nào chúng sẽ thay đổi? Khi nào thì chúng chấm dứt? Câu trả
lời là: "Cuộc sống thay đổi khi chúng ta thay đổi!"
Thay đổi luôn là thử thách
Thay đổi mẫu không phải lúc nào cũng dễ, nhưng có thể làm được.
Dù
cho bạn đang ở đâu, bạn cũng có thể đến được nơi mà bạn muốn, và hãy xem
cách thức thực hiện điều đó thông qua quyển sách này.Bạn nên nhận ra
ngay ở đây một điều. Ngay khi chúng ta quyết định thay đổi, chúng ta gặp
phải những cản trở. Chúng ta luôn gặp thử thách phải xem lại mình có
nghiêm túc muốn thay đổi hay không.Hãy giả sử là bạn quyết định ăn
kiêng. Đây là tuần mà bạn phải gạt bỏ những thứ không tốt cho bạn. Chính
trong tuần này bạn nhận được nhiều thư mời dùng bữa tối, tiệc cocktail
hay lễ kỷ niệm...Tất cả những thay đổi luôn đầy thử thách, nhất là trong
giai đoạn ban đầu.Cứ tưởng tượng bạn đã quen với việc ăn mặc xuềnh
xoàng. Khi mặc vào bộ đồ tốt nhất, bạn làm nó bị dơ không thể tẩy được.
Bạn có thể bị dầu đổ trên chân ngay khi đi từ phòng ngủ vào phòng tắm,
mà lại ngay cái bộ đồ tốt nhất! Bạn sẽ nghĩ là: "Ừm, tôi là vậy đó. Tôi
không thể thay đổi được". Sự thật là bạn có thể thay đổi, nhưng cái mẫu
cũ cứ bám ríu lấy bạn.
Vậy làm cách nào để chúng ta thay đổi?
Trước hết phải hiểu là tất cả thay đổi đều gặp trở lực. Tóm lại, phải sẵn sàng đối đầu với nó.
Sự hình thành khuôn mẫu cư xử
Chúng
ta bắt đầu hình thành khuôn mẫu cư xử ngay từ khi mới sinh ra. Khi
chúng ta còn nhỏ, chúng ta khóc vì nhiều lý do: chúng ta khát, nóng,
lạnh, cô đơn, bực bội, muốn được âu yếm, khó thở, bị ướt, bị đói, muốn
có đồ chơi và vân vân...Khi chúng ta khóc, thường thì bố mẹ tưởng chúng
ta chỉ đói. Như vậy cứ mỗi khi muốn đáp ứng yêu cầu gì đó của chúng ta
thì chỉ việc bỏ cái gì đó vào mồm chúng ta. Vậy nếu bạn hút thuốc, hay
uống rượu hoặc ăn nhiều, bạn không cần phải tìm hiểu xem những thói quen
này bắt nguồn từ đâu. Khi bạn bực bội, cô đơn hay chán nản, bạn nghĩ ăn
một cái gì đó trong tủ lạnh sẽ giúp ích cho bạn nhất. Vậy việc hút
thuốc hay uống rượu phần nào cũng là phản ứng có điều kiện tương tự.
Cũng
vì những lý do tương tự, nhiều phẩm chất hiện tại của chúng ta là kết
quả của kinh nghiệm quá khứ. Trong những năm đầu đời, chúng ta cởi mở
nhưng cái đầu rỗng tuếch: chúng ta tiếp thu thông tin như một miếng xốp.
Nhờ quan hệ đầu tiên với bố mẹ, chúng ta có được những quan hệ to lớn
về sau và họ ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng ta sau này. Một phần có ý
thức và một phần tiềm thức,chúng ta tạo ra những khuôn mẫu cư xử trong
đời sống của mình phản ánh những kinh nghiệm mà chúng ta đã trải qua khi
sống cùng bố mẹ. Chẳng hạn, chúng ta:
-Quan hệ với những người giống bố mẹ chúng ta. Ví dụ, chúng ta làm việc cho những ông chủ có tính cách y chang như bố hay mẹ ta.
-Phát
triển những quan hệ giống như quan hệ của bố mẹ ta với người khác. Nếu
cha mẹ chúng ta dịu dàng và quan tâm, chúng ta cũng trở nên như thế.
Nhưng cũng có thể là do chúng ta hình thành một bức tranh tiềm thức từ
khi còn nhỏ và bức tranh này bảo là, chẳng hạn "đàn ông thực sự phải
cao, ngăm đen và ít nói" (như cha tôi). Tuy không nhận biết tí nào về
những điều này ở mức độ có ý thức, nhưng chúng ta sẽ tìm đối tượng để
lấp vào bức tranh này.
Cũng
tương tự, tính chất quan hệ của chúng ta với bố mẹ sẽ tạo ra những mẫu
của nó. Nếu lúc nhỏ chúng ta phải chịu sự phủ nhận hay mặc cảm tội lỗi
thì chúng ta lại tiếp tục quan hệ với những người xem chúng ta như người
"xấu". Nếu được yêu thương và khuyến khích, thì chúng ta lại có xu
hướng tiếp xúc với những người đối đãi tốt và tôn trọng chúng ta. Tóm
lại, chúng ta thu hút đối tượng mà chúng ta mong đợi và những người xung
quanh sẽ đối xử với chúng ta theo cách mà chúng ta tin là mình xứng
đáng được nhận.
Đây
chỉ mới là sự lướt qua bề mặt. Tuy nhiên, nhìn nhận vấn đề là đã giải
quyết nó một nửa, biết được những khuôn mẫu của bạn và nguồn gốc hình
thành của chúng là điều rất cần thiết.
Đúc kết
Chúng
ta sẽ không bị mắc kẹt vĩnh viễn với những mẫu cư xử nếu chúng ta muốn
thay đổi. Những mẫu tiêu cực cũ sẽ còn bám ta dai dẳng nhưng không phải
là không bao giờ dứt được. Hãy luôn suy nghĩ tích cực về bản thân và các
điều kiện, hoàn cảnh của bạn. Những nguyên tắc về tinh thần cho điều
này không phải là dễ nhưng phần thưởng cho chúng thật lớn lao. Hãy luôn
nói tốt về bản thân bạn và xem như bạn đang sống theo cách mà bạn muốn.
Bạn sẽ tạo ra được những mẫu mới và hạnh phúc.
Hãy
nghe những băng cassette khuyến khích tinh thần và đọc những sách về
thành công. Hãy học hỏi người khác, bạn sẽ viết lại được mẫu mà bạn
muốn.
Ngoài
ra, chọn những cái "đúc kết" trong quyển sách này để loại bỏ những thứ
làm sa lầy cuộc sống của bạn và củng cố những mẫu sẽ đưa bạn tiến về
phía trước.
Hình ảnh của chính mình
Bạn có bao giờ để ý là khi bạn cảm thấy vui thì những người xung quanh bỗng trở nên thật dễ thương không? Làm sao mà họ thay đổi như vậy, bạn không thấy buồn cười sao?
Thế giới xung quanh là sự phản ánh của chính chúng ta. Khi chúng ta thấy căm ghét bản thân thì chúng ta ghét cả người khác. Khi chúng ta thích bản thân mình thì thế giới thật tuyệt vời.
Hình ảnh của chính chúng ta là dấu ấn quyết định cách chúng ta cư xử, đối tượng chúng ta giao du và cái gì chúng ta sẽ làm và không làm. Tư tưởng và hành động của chúng ta bắt nguồn từ cách chúng ta nhìn nhận bản thân mình.
Bức tranh về chính chúng ta sẽ được tô màu bởi kinh nghiệm, thành công và thất bại của chúng ta, suy nghĩ của chúng ta về bản thân và phản ứng của người khác đối với chúng ta.
Tin hình ảnh này là có thật, chúng ta chỉ sống trong phạm vi các bức tranh này.
Vì thế hình ảnh về bản thân chúng ta sẽ quyết định:
-Chúng ta thích mọi điều xung quanh và thích sống với điều đó đến mức độ nào.
-Mức độ thành công chúng ta đạt được trong cuộc sống.
Chúng
ta là người mà chúng ta tin mình sẽ trở thành. Chính vì thế, tiến sĩ
Maxwell Maltz, tác giả của cuốn sách bán chạy nhất tên là "Điều khiển
học - Tâm lý" đã viết "Mục tiêu của tất cả các liệu pháp tâm lý là thay
đổi hình ảnh của một cá nhân về chính bản thân họ".
Nếu các bạn cho là mình kém cỏi về toán học, bạn sẽ luôn gặp khó khăn với các con số. Có thể do những kinh nghiệm không hay trước đây, bạn hình thành một thái độ cho là: "Dù thế nào tôi cũng không thể làm toán được". Vì thế bạn không cố gắng. Thông thường, bạn sẽ tuột dốc ngày càng nhanh hơn. Nếu có khi làm được, bạn sẽ nghĩ: "Chỉ là may mắn thôi". Khi bạn không thành công, bạn nói: "Thấy chưa! Điều đó chứng tỏ là tôi không thể làm được".
Có thể bạn còn bảo người khác là bạn không thể làm tính cộng. Bạn càng nói với anh mình, chồng mình, hàng xóm hay nhân viên ngân hàng của bạn là bạn không làm được thì bạn càng tin như vậy, và hình ảnh này càng ăn sâu vào tâm trí bạn.Bước đầu tiên để cải thiện mạnh mẽ các kết quả của chúng ta là cách chúng ta nghĩ và nói về chính bản thân mình. Một người học chậm có thể bắt đầu học nhanh hơn ngay khi anh ta thay đổi ý nghĩ về khả năng của chính mình. Nếu hình ảnh về bản thân bạn bảo bạn là bạn có khả năng phối hợp tốt, bạn sẽ học những môn thể thao mới nào đó một cách dễ dàng. Nếu bạn tự nhủ là bạn không thể làm, bạn sẽ mất thời gian lo lắng là bạn sẽ làm rơi banh và làm rơi thật.
Chừng nào bạn còn nghĩ mình là người luôn rỗng túi thì bạn sẽ thiếu tiền hoài. Nếu bạn xem mình là một người chiến thắng về tài chính, bạn sẽ luôn đầy đủ.
Hình ảnh về bản thân giống như cái nhiệt kế buộc chúng ta luôn hành động trong thang độ của nó. Có thể Fred chỉ mong là mình được hạnh phúc trong 50% thời gian. Vì thế khi được vui hơn, anh ta nghĩ "Hãy chờ xem! Không thể tốt lành như vậy được! Bất kỳ lúc nào một cái gì đó tồi tệ có thể xảy ra". Khi điều đó xảy ra thật, Fred sẽ hít sâu vào và buột miệng: "Tôi biết trước vậy mà!"
Điều Fred không biết là có những người khác trên thế giới lúc nào cũng bất hạnh và có những người lúc nào cũng hạnh phúc. Chúng ta tạo nên chính cuộc sống của mình tuỳ theo hình ảnh của chính ta về hạnh phúc của ta.
Ý nghĩa của điều này là BẠN QUYẾT ĐỊNH dựa trên hình ảnh về chính mình. Chúng ta thường quyết định bằng chính giá trị của mình và dựa trên mức độ hạnh phúc mà mình mong đợi.
LỜI KHEN, tại sao không nói một cách đơn giản là cám ơn....?
Hình ảnh về chính chúng ta sẽ quyết định mức độ tập trung của chúng ta, hay cái mà chúng ta cho phép mình suy nghĩ. Một hình ảnh tốt về bản thân sẽ cho phép chúng ta tập trung vào những lời khen ngợi dành cho mình và những thành công mà chúng ta đã đạt được. Cái này không khác gì với việc có một cái đầu thông minh. Một người nào đó từng nhận xét: "Tính tự cao là một bệnh khó hiểu. Ai cũng ghét cái thói này trừ người có tính đó". Ích kỷ và biết yêu bản thân đúng cách là hoàn toàn đối lập nhau.
Sự ích kỷ và sự yêu bản thân một cách lành mạnh cần phải được phân biệt rõ.
Con người ích kỷ thích mình là trung tâm của sự chú ý, thích được công nhận và không quan tâm đến người xung quanh.
Trong khi đó, yêu bản thân làm cho chúng ta tôn trọng mong ước của chúng ta cũng như của những người khác hơn. Có nghĩa là chúng ta có thể cảm thấy tự hào về bản thân mình vì những cái mình đạt được mà không cần nói cho tất cả mọi người biết và chấp nhận những thiếu sót của mình để cải thiện bản thân.
Một tình yêu bản thân lành mạnh sẽ không buộc chúng ta phải giải thích vì sao chúng ta đi nghỉ, hay phải mua giày mới, hoặc chiều chuộng bản thân mình tí chút. Chúng ta cảm thấy thoải mái khi làm việc này hay việc kia làm cho đời sống chúng ta tốt đẹp hơn lên.
Bạn đừng nghĩ đến cái gọi là “cảm giác phức hợp”
Khi
chúng ta thật sự coi trọng giá trị của mình, không cần phải nói với
người ngoài là chúng ta tốt hay giỏi như thế nào. Chỉ có người không
thuyết phục được bản thân là họ có giá trị thật sự thì mới oang oang với
mọi người về lòng tốt của mình.
Tôi
cho là bạn nên chấp nhận những lời khen của người khác dành cho mình.
Chúng ta không cần phải hoàn thiện mới có thể chấp nhận một lời khen với
lời cảm ơn chân thành. Những người thành công luôn luôn nói “Cám ơn!”
Họ hiểu là chuyện xác nhận rằng một công việc được làm tốt là điều hoàn
toàn nên làm.
Nếu
bạn chúc mừng Greg Norman vì anh ta thắng giải đánh gôn thì anh ta sẽ
không nói “Chỉ là ngẫu nhiên thôi” hay “May mắn thôi mà”. Anh ta sẽ nói
“Cám ơn!”. Nếu bạn khen ngợi Paul McCartney vì anh ta vừa cho ra đời một
đĩa nhạc xuất sắc thì anh ta không nói “Anh chàng ngốc ạ ! Cái đĩa đó
đâu có ra gì” Anh ta sẽ nói “Cám ơn” Những con người thành công biết
nâng niu giá trị riêng của họ và họ đã làm như vậy rất lâu trước khi
thành công, để được thành công. Cũng giống như tất cả chúng ta, họ cần
phải công nhận giá trị của họ trước.
Một
lời khen là một món quà. Nó bắt người ta phải suy nghĩ và cố gắng để ban
tặng nó cho ai đó. Thế thì thật thất vọng nếu bạn ném trả món quà đó
vào mặt họ. Đây cũng là lý do buộc phải tiếp nhận lời khen một cách dễ
thương. Nếu một người khen vẻ đẹp tuyệt vời của bạn mà bạn lại đáp trả
“Nhưng môi tôi bẹt và chân tôi ngắn!” thì họ sẽ chưng hửng biết bao!
Bạn
thì cảm thấy không dễ chịu vì bạn đã không chấp nhận lời khen với tinh
thần mà người khen muốn chuyển giao, còn người khen cũng thấy bực vì lý
do tương tự và sẽ nhớ đến bạn như một người có cái môi bẹt và đôi chân
ngắn. Vậy tại sao không đáp lại một cách đơn giản là “Cám ơn”?
“Tôi” trong mắt người khác
Chúng
ta có thể đánh giá hình ảnh của chính chúng ta bằng cách nhìn vào những
người xung quanh chúng ta. Chúng ta thiết lập những quan hệ với những
người đối xử với ta theo cách ta cho là mình xứng đáng được hưởng.Những
người có hình ảnh tốt về mình thường có nhu cầu được tôn trọng bởi những
người gần gũi với họ. Họ đối xử tốt với bản thân, và làm gương tốt cho
người khác trong chuyện này.
Nếu
Mary nghĩ không tốt về bản thân, cô ta sẽ chịu đựng tất cả những thứ rác
rưởi và sỉ vả của người khác. Trong tâm trí của cô ta sẽ luôn có câu:
“Mình không quan trọng” “Chỉ tại mình thôi. Lúc nào mình cũng bị đối xử
tệ bạc. Có lẽ mình đáng phải bị như thế”.
Chúng ta có thể đặt câu hỏi “Mary còn phải chịu sự bất công đó bao lâu nữa?”
Câu trả lời là: “Chừng nào cô ta còn đánh giá thấp bản thân mình”.
Người
khác đối xử với ta theo cách mà ta đối xử với chính bản thân mình.
Những người ta quan hệ sẽ nhanh chóng nhận ra là ta có tôn trọng chính
mình không. Nếu chúng ta tự trọng, họ cũng sẽ phải làm như thế.
Tôi
nghĩ các bạn ai cũng biết những phụ nữ không biết tôn trọng bản thân,
vấp váp hết quan hệ này đến quan hệ khác. Bạn trai lúc là tên nghiện
ngập, lúc là kẻ bất tài. Ngày nào họ cũng bị sỉ vả hay đánh đập. Thật
không may, họ sẽ phải chịu hoài như vậy chừng nào họ còn duy trì mãi suy
nghĩ thấp kém về bản thân mình.
Nhưng
cũng có những người dù rất khó khăn cũng học được cách đòi hỏi sự đối
xử công bằng của bạn bè, đồng nghiệp và gia đình. Họ nhận ra là khi họ
đã tạo ra một vị thế, người khác xử sự phải phép ngay.
Giá trị bản thân
Tôi
giả sử bạn đang chịu trách nhiệm chăm sóc một bé trai 3 tháng. Đến giờ
ăn, bạn có cho bé ăn mà không cần ai thúc hối không? Dĩ nhiên bạn sẽ tự
giác làm. Bạn sẽ không nói “Này bé, nếu em không ngoan và dễ thương,
không ngồi ngay ngắn và chọc tôi cười bằng cách bập bẹ chữ A,B,C tôi sẽ
không cho em ăn!” Bạn cho bé ăn vì bé xứng đáng. Bé phải được yêu
thương, chăm sóc và âu yếm. Bé được đối xử như thế vì bé cũng như bạn,
bé là một con người. một thực thể của vũ trụ.
Bạn
cũng xứng đáng được như vậy. Ngay từ khi sinh ra và ngay cả bây giờ.
Nhiều người nghĩ rằng họ phải thông minh, đẹp trai hay lanh lẹ, được trả
lương hậu, v.v… mới xứng đáng được yêu thương và tôn trọng.
Bạn xứng đáng được yêu và tôn trọng chỉ vì bạn là bạn
Thật
hiếm khi chúng ta biết tập trung vào vẻ đẹp thật sự và sức mạnh bên
trong. Bạn có nhớ các bộ phim “Chàng và nàng” không? Khi chàng và nàng
vật lộn với bao khó khăn,…. bạn hy vọng và cầu nguyện là mọi chuyện sẽ
êm thấm. Chàng đi lính, nàng bỏ đi, chàng về thì nàng ta đã đi, chàng
tìm được nàng, anh trai nàng bảo chàng cút đi, nàng cũng bảo chàng cút
đi, và bạn thì cứ mong là họ sẽ sống hạnh phúc sau đó, họ sẽ cưới nhau
và đi dạo trong hoàng hôn khi phim hạ màn. Bạn lau nước mắt, bóp cái
bịch bắp rang trong tay và đi ra khỏi rạp phim.
Chúng
ta khóc khi xem những phim đó vì trong sâu thẳm tâm hồn mình chúng ta
quan tâm, chúng ta yêu, chúng ta tổn thương. Có cái hạt nhân bên trong
này trong tất cả chúng ta và nó rất đẹp. Tùy vào việc chúng ta bị tổn
thương đến mức nào, chúng ta sẽ biểu lộ tình cảm sâu sắc nhất của mình,
nhưng ai trong chúng ta cũng đều làm như vậy.
Khi
chúng ta đọc những bài viết về cảnh khốn khổ trên toàn cầu, tất cả chúng
ta đều cảm thấy đau đớn cho những người ở nơi ấy. Mỗi người đều suy
nghĩ khác nhau về cách tốt nhất để giúp đỡ họ, tất cả đều quan tâm.
Chúng ta là như vậy đó.
Phải
công nhận là bạn có những phẩm chất này - khả năng yêu thương và thông
cảm, chia xẻ. Bạn là con người. Hãy công nhận những giá trị của bạn và
luôn nhắc nhở chính bạn rằng bạn xứng đáng được đối xử tốt.
Câu chuyện về RAPUNZEL
Như
tất cả những câu chuyện thần thoại khác, câu chuyện này có ý nghĩa sâu
xa của nó. Đó là câu chuyện về sự tôn trọng bản thân. Rapunzel là một
phụ nữ trẻ bị giam trong một tòa lâu đài bởi một tên phù thủy lúc nào
cũng nói với cô là cô rất xấu. Một ngày nọ, một hoàng tử đi ngang qua và
nói với Rapunzel về vẻ đẹp của cô. Cô thả bím tóc vàng xuống cho chàng
trèo lên để cứu cô.
Không
có lâu đài cũng như không có phù thủy nào giam tù được cô, trừ lòng cô
tin là mình xấu. Khi biết ra là mình đẹp qua cái nhìn của chàng hoàng
tử, cô biết là mình có thể được tự do. Chúng ta cần nhận biết được những
tên phù thủy bên trong ngăn không cho ta được tự do.
Hình ảnh về bản thân và tiềm thức
Hành
vi và chương trình trong tiềm thức chúng ta quyện với sự tự đánh giá bản
thân. Ví dụ khi chúng ta không cảm thấy dễ chịu, chúng ta thường đổ lỗi
cho chính mình. Những biểu hiện có thể là sự chè chén say sưa, tai nạn,
bệnh hoạn, ma tuý….Nó không nhất định phải là một hành động tiềm thức.
Đơn giản là sự đối xử với bản thân sẽ tự động phản ánh tình yêu bản thân
chúng ta ở thời điểm đó.
Cũng
có những bằng chứng cho thấy là người bị tai nạn xe cộ thường cảm thấy
bất hạnh và cho rằng tai nạn phần nào chính là sự trừng phạt.
Điều tối quan trọng là phải cố gắng suy nghĩ thật tich cực. Như thế chúng ta sẽ là những người hạnh phúc.
Hành vi xuất phát từ suy nghĩ xấu về bản thân
Mỗi
người trong chúng ta phải liên tục duy trì hình ảnh tích cực và lành
mạnh về bản thân. Những biểu hiện sau chứng tỏ chúng ta cần cải tạo hình
ảnh về chính mình:
-Sự ghen tỵ
-Nói xấu về bản thân
-Mặc cảm tội lỗi
-Không thể khen ngợi ai được
-Không biết nhận lời khen
-Không quan tâm đến nhu cầu của mình
-Không nói ra điều chúng ta muốn
-Chối bỏ sự hưởng thụ một cách không cần thiết
-Không biểu hiện tình cảm được
-Không thể đón nhận và hưởng thụ tình cảm
-Phê bình người khác
-So sánh bản thân với người khác
-Sức khỏe kém cỏi
Thay
đổi là điều khó làm. Suy nghĩ không tốt về bản thân có xu hướng tồn tại
dai dẳng. Khi chúng ta bắt đầu thực hiện hành động cải thiện hình ảnh
này thì lại xuất hiện xu hướng bộc lộ những mẫu cũ của mặc cảm tội lỗi,
tự buộc tội hay bôi xấu mình. Dưới đây là một vài đề nghị giúp bạn thay
đổi cách cảm nhận về bản thân:
-Chấp nhận lời khen-hãy luôn nói cám ơn hay cái gì đó tương tự
-Khen ngợi – một trong những cách dễ nhất để cảm thấy hài long là nhận ra cái đẹp của người khác
-Luôn luôn nghĩ tốt về bản thân.
-Khen ngợi chính bạn – khi bạn làm được cái gì đó, hãy tự vỗ lưng một cái. Hãy trân trọng giá trị của bạn.
-Phân
biệt hành vi với bản thân bạn – hãy nhớ là hành vi của bạn không liên
quan đến giá trị bản thân bạn. Nếu bạn làm cái gì đó ngu ngốc, chẳng hạn
húc xe mình vào xe của ai đó, không phải như thế bạn là người xấu. Bạn
chỉ mắc lỗi thôi. (Hãy tập thích người mắc lỗi, chỉ ghét cái lỗi thôi)
-Chăm sóc tốt cơ thể - Bạn chỉ có một tấm thân, bạn làm cái gì cũng ảnh hưởng tới nó. Hãy tập thể dục và chăm sóc tốt cho nó.
-Hãy
cho mọi người biết bạn muốn được họ đối xử như thế nào - nhất là thông
qua cái cách mà bạn đối xử với chính bạn và họ. Không ai muốn phải chịu
sự xỉ vả từ người khác!
-Quan hệ với người tốt.
-Cố gắng để có niềm vui mà không phải cảm thấy có lỗi - sử dụng thuật khẳng định
-Đọc những sách làm giàu ý tưởng và nhiệt tình của bạn
-Luôn
luôn tưởng tượng ra hình ảnh tương lai của bạn, không phải hình ảnh
hiện tại. Như thế bạn sẽ chú tâm hơn đến những cái quan trọng.
Hãy thương người hàng xóm như chính bản thân bạn
Thương
người hàng xóm như bản thân cũng có nghĩa là phải thương bản thân mình
nữa, chứ không phải chăm chăm thương họ mà lại ghét bản thân mình. Tôi
không khuyên các bạn phải hy sinh bản thân và phải chịu đựng. Điều tôi
muốn nói ở đây là chúng ta phải cân bằng giữa nhu cầu của mình và của
họ, phải tôn trọng cả hai phía.
Sự khiêm tốn giả tạo
Có lẽ bạn biết những người khiến người khác khen mình bằng cách dùng tâm lý nghịch.
Họ nói: “Tôi chơi piano rất tệ!”
Vậy là bạn sẽ nói: “Tôi nghĩ là anh chơi rất hay”
Họ nói: “Không đâu. Tôi mắc nhiều lỗi lắm”
Bạn lại nói: “Tôi thấy rất tuyệt”.
Họ nói: “Anh chỉ khen thôi”/
Bạn nói: “Tôi nói thật mà. Anh tuyệt lắm”
Họ lại nói: “Cám ơn…Nhưng tôi tệ thật”
Thật
dễ cáu, đúng không bạn? Chúng ta có trách nhiệm kết thúc kiểu nói chuyện
kỳ cục này càng nhanh càng tốt và nói đến cái gì hay ho hơn
Những
người xuất sắc không chơi cái trò này, Họ không đi câu lời khen mà đón
nhận thật duyên dáng những lời khen người khác ban tặng.
Sức khỏe
Những
thí nghiệm khoa học cho thấy người ta có thể bị giết chết bằng cảm xúc
buồn bực nhanh hơn là thuốc độc chết người. Các mẫu máu của người chịu
sự sợ hãi hay giận dữ tột độ khi tiêm vào những con chuột lang làm cho
chúng chết trong chưa đầy hai phút. Thử tưởng tượng lượng máu này sẽ gây
ra điều gì khi ở trong chính con người bạn.
Những
ý nghĩ của bạn sẽ ảnh hưởng đến cơ chế hóa học của bạn trong từng giây.
Cả cơ thể của bạn sẽ bị sốc khi bạn đang đi trên đường mà một chiếc xe
tải phanh thình lình ngay trước bạn 2 mét. Trí óc của bạn sẽ tạo ra phản
ứng tức thì cho cơ thể.
Chính
cái chất độc do nỗi sợ hãi, bực bội hay căng thẳng tạo ra sẽ giết chết
bạn. Không thể lo sợ hay bực bội mà bạn lại cảm thấy khỏe khoắn. Không
phải là khó xảy ra, mà là không thể. Nói cho đơn giản thì sức khỏe của
bạn là sự phản ánh tinh thần. Bệnh hoạn cũng chính là do những mâu thuẫn
không giải quyết được bên trong đã đến lúc biểu hiện ra bên ngoài.
Một
điều tuyệt vời là chính tiềm thức hình thành nên sức khỏe của chúng ta.
Bạn còn nhớ cái ngày mà bạn cảm thấy muốn bệnh khi không muốn đi học
không? Sợ hãi cũng làm cho bạn đau đầu? Bạn có từng biết ai đột ngột đau
thanh quản trước khi sắp thực hiện một bài phát biểu quan trọng không?
Chính sự liên hệ giữa trí óc và cơ thể làm cho tiềm thức của ta gây ra
điều mà ta muốn tránh. Nhận ra điều này là chúng ta đã sẵn sàng được một
nửa để làm cái gì đó nhằm khắc phục nó.
Chính
sự mong đợi và hệ thống niềm tin của chúng ta làm cho chúng ta bị bệnh.
Nếu anh rể của bạn bảo: “Tôi bị cảm nặng, cậu có thể cũng sẽ bị và phải
ở nhà 2 tuần”. Thế là chúng ta trở nên dễ mắc bệnh này. Chúng ta bị
bệnh là vì chúng ta nghĩ mình sẽ bị như vậy.
Cũng
có khi chúng ta bị một bệnh nào đó vì cho rằng cha mẹ chúng ta bị nên ta
không thể tránh được.Chính cái mẫu hay chương trình trong não chúng ta
làm cho chúng ta khỏe mạnh hay bệnh hoạn. Một số người nói: “Tôi không
bao giờ bị bệnh” và thật sự không bao giờ bệnh. Một số người nói “Cứ một
năm tôi bị cảm hai chục lần” và đúng thế thật. Không phải là trùng hợp
gì cả.
Khi
còn nhỏ chúng ta rất nhanh chóng hiểu ra là bị bệnh thì sẽ được nhiều
người chú ý đến.Một số người trưởng thành rồi mà vẫn theo cách này, Khi
bị bệnh chúng ta được bạn bè và người thân quan tâm, ta cảm thấy được
yêu thương và bảo bọc. Nhiều người cứ triền miên bị bệnh, té cầu thang
hay gãy chân khi không được ai để ý và quan tâm. Tuy nhiên sự thật là
những người cảm thấy được yêu thương và an toàn thì ít bị bệnh và gặp
tai nạn hơn những người luôn thấy mình cô đơn và lẻ loi
Xúc
cảm không được bộc lộ sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng ta. Các triệu
chứng cổ điển là “Đừng lo cho tôi. Tôi không quan trọng” hay “Tôi quen
không được quan tâm hay yêu thương gì cả”. “Tôi sẽ ngồi đó với nụ cười
mà trong lòng thì cảm thấy cô đơn”. Để được khỏe mạnh và hăng hái, chúng
ta nên duy trì xúc cảm tích cực và biểu lộ tình cảm ra bên ngoài. Điều
quan trọng nhất là phải tin rằng mình XỨNG ĐÁNG được khỏe mạnh.Nếu chúng
ta cứ cảm thấy “Mình không phải là người tốt” hay “Mình đã làm những
việc không tốt” hay “Mình đáng bị trừng phạt” thì chúng ta thường phải
chịu đựng bệnh tật, có khi cả đời.
Nếu
chúng ta không sống cái cuộc sống mà chúng ta muốn thì trí óc ta sẽ xuất
hiện cái ý nghĩ chủ đạo “Tôi ước gì mình chết đi”. Thể xác là nô lệ của
tinh thần, chúng sẽ biểu hiện ra ngoài cái mà chúng ta muốn. Trước hết
là bệnh tật. Tiếp theo sẽ là cái chết.
Tôi
không dùng đoạn văn trên để giải thích sức khỏe. Tôi chỉ muốn nhấn mạnh
đến vai trò của đời sống tinh thần. Nếu chúng ta mang một cây chuối đến
Nam Cực, đào lỗ trồng nó và mười năm sau đem rổ quay lại để thu hoạch
thì bạn đoán tôi sẽ thu được bao nhiêu chuối? Bạn sẽ nói chẳng bao
nhiêu. Vì đó không phải là môi trường tốt để trồng chuối. Vậy thì ý nghĩ
và cảm xúc của bạn sẽ kiểm soát môi trường thể chất của bạn. Chính bạn
quyết định tạo ra ngôi nhà sức khỏe hay cái mồ bệnh hoạn
Sức
khỏe là tài sản của bạn, và có sức khỏe là có năng lượng và sức sống.
bạn thức dậy mỗi buổi sáng và có quyền tin tưởng rằng cơ thể bạn khỏe
khoắn chứ không chỉ “tạm ổn”. Ai cũng cho rằng khỏe mạnh là không có dấu
hiệu bệnh tật.
Nếu
lại nhìn vào quan hệ thể chất – tinh thần thì rõ ràng tâm trạng của bạn
ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn. Tiềm thức của chúng ta điều khiển liên
tục quá trình hoạt động của cơ chế sức khỏe của chúng ta.
Nếu
bạn bị đứt ngón tay, cái gì sẽ hàn gắn các tế bào mới lại để lấp kín nó?
Tại sao một cái móng tay bị mất thì cái khác sẽ mọc lên ngay chỗ bị mất
mà không phải là chỗ khác? Phải có cái gì đó điều khiển những cái này.
Nhưng đừng có tin là cơ thể chúng ta có phép mầu!
Trí
óc là kiến trúc sư của cơ thể và cơ thể là sự phản ánh của trí óc. Nếu
cảm xúc sợ hãi, giận dữ chế ngự bạn thì cơ thể bạn sẽ phản ánh điều đó.
‘Bệnh” tinh thần sẽ trở thành “bệnh” thể chất
Đúc kết
Hãy
nghĩ bạn có hạnh phúc và sức khỏe. Cứ tưởng tượng là bạn khỏe mạnh. Phải
khẳng định rằng bạn xứng đáng được khỏe mạnh và hãy đối xử dịu dàng với
bản thân. Hãy chấp nhận và yêu thương bản thân bạn ngay bây giờ và cho
rằng bạn đã sống theo cách tốt nhất mà bạn biết.
Sự đau đớn
Chúng ta đang bàn về sức khỏe, hãy thử nói đến sự đau đớn một chút.
Giả
sử bạn gặp John Brown khi anh ta vừa bước ra từ phòng nha sĩ sau một giờ
và nói "Đau một chút cũng thích chứ nhỉ?" John có thể cho là bạn hơi bị
điên. Khi vừa mới bị bỏng ngón tay trên bếp thì bạn khó mà nghĩ đau đớn
có gì hay ho.
Giả
sử bạn không bao giờ cảm thấy đau. Bạn vô tình tì cánh tay trên một tấm
thép nóng trong hai mươi phút và rồi thấy cánh tay mình sao bây giờ chỉ
còn là một que than cháy đen. Nếu bạn không hề thấy đau, có thể bạn đi
từ xưởng về nhà và cuối xuống để mang dép vào, bạn tự nhủ " Trời đất!
Nửa bàn chân của tôi đâu rồi. Chắc nó bị đứt ở đâu đó. Có phải tôi bị
kẹp trong cửa thang máy hay anh chàng hàng xóm Doberman đã xử nó rồi?"
Chắc từ chiều đến giờ trông tôi kỳ dị lắm".
Đau
đớn về thể xác có giá trị của nó. Nó là sự phản hồi liên tục bảo cho
chúng ta biết nên làm gì và không làm gì. Thật là không có gì làm bối
rối người bạn yêu trong một bữa cơm tối thắp nến lãng mạn cho bằng nói
với anh ta là bạn không thể dùng món tráng miệng được vì bạn đã cắn đứt
cái lưỡi của mình rồi. (Dĩ nhiên bạn chỉ có thể giải thích được bằng
cách ra hiệu)
Khi
chúng ta ăn quá nhiều, không ngủ đủ hay bộ phận nào đó trong cơ thể bỉ
trục trặc và cần được nghỉ ngơi thì hệ thống báo tự động tuyệt diệu của
chúng ta sẽ cho ta biết.
Đau
khổ tình cảm cũng theo quy luật tương tự. Nếu chúng ta bị tổn thương về
xúc cảm, nó sẽ là thông điệp cho ta biết là đã đến lúc ta phải nhìn vấn
đề khác đi. Nếu chúng ta cảm thấy bị tổn thương, bị ai đó làm cho thất
vọng thì thông điệp sẽ là "Hãy yêu thương những người xuất hiện trong
đời bạn một cách vô điều kiện. Hãy chấp nhận họ đúng như bản chất của họ
và những gì họ ban tặng cho bạn mà không hề xét đoán". Hoặc là đừng để
hành động của người khác phá hoại lòng tự trọng của chính bạn"
Nếu
nhà bạn bị cháy hay xe bạn bị lấy cắp, bạn sẽ bực bội. Điều này rất bình
thường ở con người. Nếu bạn cho rằng mình học được điều gì đó thì bạn
sẽ sớm nhận ra rằng bạn vẫn có thể sống hạnh phúc không cần những cái
này. Cảm xúc sẽ giúp bạn đánh giá lại những ưu tiên mà bạn dặt ra. Tôi
không nói là chúng ta không cần nhà hay xe mà là phải biết cách học hỏi
từ những kinh nghiệm như thế và điều chỉnh những giá trị của mình sao
cho những trục trặc của cuộc sống gây ra ít đau khổ nhất cho bạn.
Đúc kết
Sự
đau đớn làm cho bạn thay đổi. Nó thôi thúc chúng ta nhìn sự việc khác
đi. Khi bị đau đớn về thể chất cũng như xúc cảm, nếu chúng ta tiếp tục
làm điều ngu ngốc, chúng ta sẽ đau tiếp. Chùng ta có thể nói "Không nên
đau. Tôi không muốn đau", nhưng nó vẫn cứ đau. Một số người cứ chịu đau
hoài như vậy 24 tiếng một ngày, 365 ngày một năm. Họ không bao giờ nhận
ra là đã đến lúc phải lấy tay ra khỏi bếp lò.
Chúng ta trở thành một phần của đời thường
Chúng
ta rất dễ bị ảnh hưởng bởi những người xung quanh. Bạn có từng biết
người nào đi ra nước ngoài và trở về với một giọng nói khác? Hay những
cậu bé năm tuổi chập chững đến trường ngây thơ, vô tư và chẳng bao lâu
sau, do chơi với những người xấu, các cậu bé đã nhanh chóng học các
tiếng chửi thề còn nhiều hơn cả một người trưởng thành bình thường.
Chúng
ta trở thành một phần của môi trường bên ngoài. Không ai trong chúng ta
được miễn nhiễm đối với ảnh hưởng của thế giới xung quanh - bạn bè, gia
đình và đồng nghiệp, TV, báo chí, truyền thanh, sách và tạp chí mà
chúng ta đọc. Chúng ta đừng cô lập mình với những vật và người trong
cuộc sống. Suy nghĩ và tình cảm, mục tiêu và hành động của chúng ta sẽ
được hình thành liên tục bởi những người và vật mà chúng ta tiếp xúc
hằng ngày.
Fred
bắt đầu công việc mới ở một nhà máy. Fred nghỉ giải lao 10 phút, những
người khác nghỉ 20 phút. Fred nói: "Các anh làm sao vậy?"
Sau hai tuần cậu ta cũng nghỉ 20 phút.
Đến
nửa tháng sau thì Fred nghỉ 30 phút. Fred lúc này nói rằng "Nếu không
cãi lại họ được thì hãy đồng ý với họ. Tại sao tôi lại phải làm việc
chăm chỉ hơn những anh chàng kia?"
Sau 10 năm, Fred là người nghỉ giải lao lâu nhất trong nhà máy. Anh ta đã chấp thuận theo thái độ của những công nhân khác.
Điều
lạ lùng là con người thường không nhận biết được những thay đổi đang
diễn ra trong tâm lý mình. Cũng giống như là khi quay về với bụi khói
thành phố sau vài tuần hưởng không khí trong lành, chỉ lúc đó ta mới
nhận ra là trước đây ta đã quen với những cái mùi bẩn thỉu.
Sống
chung với những người hay phê bình ta sẽ bắt đầu phê bình. Sống với
người hạnh phúc ta biết hạnh phúc là gì. Sống với người cẩu thả ta thành
cẩu thả, với người nhiệt tình ta thành nhiệt tình, với người hay phiêu
lưu làm ta thích phiêu lưu, với người thịnh vượng làm ta thịnh vượng.
Điều
này có nghĩa là chúng ta cần phải quyết định chúng ta muốn gì và chọn
đối tượng giao du cho thích hợp. Có thể bạn sẽ nói: "Như thế đòi hỏi
phải nỗ lực nhiều. Có thể không dễ chịu gì. Tôi có thể phải làm buồn
lòng vài người". Đúng vậy! Nhưng đó là cuộc sống của bạn.
Fred
có thể nói: "Tôi lúc nào cũng nhẵn túi, chán nản và công việc thì nhàm
chán, tôi thường bệnh hoạn và chẳng có định hướng gì, chẳng được làm
điều gì thú vị". Vậy thì chúng ta biết là bạn thân của Fred cũng cháy
túi hoài, cũng nản chí, công việc buồn tẻ, sức khỏe yếu ớt, dậm chân tại
chỗ và luôn ao ước một cuộc sống sôi động hơn. Không phải là sự trùng
hợp. Chúng ta không ai muốn phán xét Fred nhưng nếu anh ta muốn cải
thiện chất lượng đời sống thì điều đầu tiên cần làm là nhận ra những gì
đang diễn ra trong cuộc sống anh ta trong thời gian gần đây.
Không
có gì đáng ngạc nhiên nếu một bác sĩ lại mắc nhiều bệnh, vì ông ta suốt
ngày tiếp xúc với những người bệnh. Các nhà tâm thần học có tỷ lệ tự tử
cao vì những lý do tương tự. Theo truyền thống, 9 trong 10 đứa trẻ có
cha mẹ hút thuốc cũng sẽ hút thuốc. Người nghèo có bạn nghèo. Người giàu
có bạn giàu. Người thành công có bạn thành công. Vân vân và vân.
Đúc kết
Nếu bạn nghiêm túc về chuyện thay đổi cuộc sống, hãy nghiêm túc thay đổi những gì xung quanh bạn
Sự thịnh vượng
"Điều tốt nhất bạn làm cho một người nghèo là không trở nên nghèo như họ".
Kinh
nghiệm của tôi cho biết là nhiều người tin rằng khi đụng đến tiền bạc
và sự thịnh vượng, tất cả những suy nghĩ tích cực và thái độ thích hợp,
sự chịu thương chịu khó sẽ không bao giờ thay đổi được khả năng thanh
toán hóa đơn vào cuối tháng.
Thực
tế là những ý nghĩ do ý thức hay tiềm thức đều tạo ra những kết quả
trong cuộc sống của bạn. KỂ CẢ quyết định số tiền bạn có trong ngân
hàng. Sự thịnh vượng hay nghèo khổ tùy thuộc vào suy nghĩ của bạn. Chính
trí óc và hệ thống niềm tin định vị cho bạn., nó làm cho bạn giàu hay
nghèo tuỳ theo cách bạn huấn luyện nó. Bạn nghĩ gì thì có cái đó. Suy
nghĩ nghèo thì nghèo, suy nghĩ giàu thì giàu.
Hãy
lấy Fred làm thí dụ. Anh ta luôn tin là sẽ phải cố gắng lắm mới thanh
toán được những hóa đơn của mình. Anh ta sẽ chỉ làm những công việc được
trả lương trung bình vì anh ta đã hoạch định cho mình như thế. Anh ta
chỉ chơi với những người tàm tạm như mình vì như thế anh ta thấy dễ chịu
hơn. Những người này đồng ý với ý kiến của anh ta rằng cuộc sống thật
khó khăn. Trong môi trường như thế, anh ta sẽ không có xu hướng mở rộng
những ý tưởng của mình ra xa hơn để vươn tới những cái khác mà mình có
thể đạt được.
Có
thể là Fred xuất thân từ một gia đình có thái độ như thế đối với tiền
bạc va hay bị thiếu tiền. Điều này đã góp phần hình thành niềm tin đó
của Fred.
Vì
chúng ta sẽ có được đa số điều mình chờ đợi, và Fred nghĩ là anh ta sẽ
thiếu tiền nên anh ta sẽ được cái anh ta nghĩ. Anh ta đã có một "chương
trình" trong não nói rằng "Anh sẽ không bao giờ có tiền, Fred" và cứ mỗi
khi thấy dư tiền là anh ta tiêu sạch. Có thể trong tiềm thức anh ta
nghĩ: "Có tiền dư thế này thật lạ! Mình nên mua cái gì đi và trở lại "vô
sản" như trước!"
Thông
qua cuộc độc thoại này, anh ta sẽ khẳng định rằng những vấn đề tiền
nong là một phần cấp thiết của cuộc sống. Anh ta có thể tự nhủ: "Mình
không có tiền vì mình không được học hành tử tế". Nếu học giỏi là giàu
thì chắc mấy ông giáo sư đại học là triệu phú hết. Tôi biết một số người
học cao mà rất nghèo trong khi một số người ít học lại rất giàu.
Có
thể Fred lý sự "Tôi không kiếm được công việc tốt để có nhiều tiền".
Nhiều người khác phải làm nghề phụ để có thể khởi sự. Những người khác
thì đổi việc.
Có
thể thời gian là câu trả lời. Fred có thể lý sự rằng anh ta không có đủ
thời gian để làm giàu. Chúng ta đều có thời gian bằng nhau - 24 tiếng
một ngày - không ai có nhiều hay ít hơn.
Fred
có thể nói là anh ta còn quá trẻ hay đã quá già, hay anh ta còn phải lo
cho vợ, vợ anh ta không giúp anh ta được gì hay con anh ta đông quá.
Thế nhưng nếu anh ta nhìn kỹ thì những người đang giàu có khác vẫn phải
đối mặt với tất cả những vấn đề này.
Ngoài
ra, anh bạn của chúng ta có thể cãi rằng anh ta thích giàu có nhưng
không muốn tự mình phải làm việc chết xác. Lại một lần nữa, chúng ta
thường thấy nhiều người làm việc chăm chỉ mà vẫn nghèo còn một số chỉ
làm vài giờ một ngày mà trở nên giàu có. Cần cù là một yếu tố cần thiết
nhưng nó không đảm bảo sự thịnh vượng! Nếu bạn chúi mũi nhổ lông gà
trong một nhà máy đến 10 giờ một ngày thì chuyện nhổ nhiều lông gà hơn
vẫn không làm cho bạn khá hơn. Đến lúc nào đó, cái bạn cần làm là thay
đổi chíên lược!
Tôi
không phán xét gì ở đây. Tiền không tốt cũng không xấu. Tiền là tiền.
Fred hay ai đó có thể hạnh phúc, có thể không. Vấn đề muốn nói là hoàn
cảnh của Fred là do chính anh ta gây ra. Nếu anh ta thay đổi, anh ta sẽ
đạt được mục tiêu.
Chúng ta sẽ nhanh chóng tìm hiểu một vài việc mà nếu Fred làm, anh ta có thể sẽ trở nên giàu có.
Những cản trở đối với tiền bạc
Hãy xem bằng cách nào và tại sao người ta lại ngăn cho mình trờ nên giàu có.
Nhiều
người không thoải mái khi giữ tiền vì nhiều lý do khác nhau nên họ cứ
nghèo hoài. Nghe có vẻ ngớ ngẩn nhưng đó là sự thật. Hãy tưởng tượng là
bạn ở trong những tình huống sau để xem bạn quan hệ và hành xử như thế
nào với tiền bạc:
* Tình huống A
Bạn
vừa mới đến ngân hàng để rút 5000 đô tiền mặt để mua một chiếc xe cũ.
Trên đường về nhà bạn gặp một người bạn và dừng lại uồng cà phê với anh
ta. Khi bạn trả tiền, anh ta để ý là bóp của bạn có rất nhiều tiền.
Bạn
có bối rối và lập tức giải thích là tại sao bạn mang nhiều tiền như vậy
hay bạn cảm thấy hoàn toàn thoải mái và không giải thích gì cả?
(Để
có thể làm ra tiền hay tiết kiệm nó, bạn phải cảm thấy thoải mái khi
giữ nó. Nếu bạn không như vậy, thì tiềm thức hay ý thức sẽ dẫn dắt bạn
đến chỗ bạn không sở hữu được gì cả.)
* Tình huống B
Bạn
gặp một người trong một bữa tiệc nói ra một cách thật tình, không hề có
ý khoe khoang là anh ta kiếm tiền rất dễ. Bạn nghĩ gì về anh ta và câu
nói đó?
(Muốn
giàu có, bạn phải thấy việc người ta giàu có là điều tốt. Nếu bạn có
cái tư tưởng ấu trĩ rằng những người giàu có là những người không tốt,
vậy thì bạn sẽ suốt đời nghèo khổ vì rõ ràng bạn đâu có muốn ai ghét
mình, có đúng không?)
* Tình huống C
Bạn
đi mua sắm với một người bạn và nhớ ra là đã để quên tiền ở nhà. Bạn
của bạn có đủ tiền mặt để cho bạn mượn mua đồ. Khi hỏi mượn 50 đô la bạn
thấy thế nào? Bạn có thích chạy về nhà lấy tiền hơn không?
(Điều
quan trọng để bạn có thể trở thành người sung túc là phải cảm thấy mình
xứng đáng được người khác giúp đỡ. Điều quan trọng là thấy mình đáng
được giúp và khả năng đón nhận sự giúp đỡ của người khác sẽ quyết định
sự thịnh vượng của bạn)
* Tình huống D
Bạn
thì tay vào túi và phát hiện ra là mình vừa mất 120 đô la. Bạn có tự
nhủ: "ưm có thể ai đó cần nó hơn mình cần" hay bạn ghét mình vì đã làm
mất số tiên đó?
(Nếu chúng ta bị lệ thuộc tiền bạc, sẽ khó làm ra và giữ được nó)
* Tình huống E
Hãy
tưởng tượng số tiền bạn làm ra trong một tháng bằng với số tiền cha bạn
làm trong một năm. Bạn cảm thấy gì? Bạn có thấy "có lỗi" vì kiếm được
nhiều tiền hơn không? Bạn cảm thấy gì khi nhận thấy là ba bạn biết bạn
đang kiếm được nhiều như vậy?
(Nếu bạn không quen với thành công thì chính cái này sẽ cản trở bạn thành công)
* Tình huống F
Nhiều người liên hệ sự nghèo khổ với vấn đề tinh thần. Họ cho rằng nghèo tức là có đạo đức.
Bạn
nghĩ Chúa sẽ cảm thấy gì khi biết rằng bạn làm ra nửa triệu đô mỗi năm?
Bạn có nghĩ là Ngài sẽ nói "Thật là một con lợn tham lam" hay "Chúc
mừng con! Chắc hẳn con đang làm điều tốt".
Sự
giàu có và sự không ham muốn cho thấy chúng ta là những cá nhân bình
đẳng. Người ta khuyến khích mình chia sẻ với người nghèo chứ không phải
trở nên nghèo khó như họ.
Tôi phải làm gì?
Sau đây là danh sách những việc bạn có thể làm để cải thiện tình hình tài chánh của mình:
1.
Quyết định sẽ trở nên giàu có và cam kết sẽ nỗ lực để đạt được điều đó.
Tôi muốn nhấn mạnh rằng nỗ lực là rất quan trọng, nhưng phải có thái độ
và hệ thống niềm tin đúng đắn.
2.
Hãy để dành trước, tiêu pha phần còn lại. Người nghèo làm ngược lại. Họ
tiêu xài trước và tính toán việc dành dụm sau. Sự giàu có phần lớn là
nhờ biết lập kế hoạch và làm theo kế hoạch đó.
3.
Hãy quan sát những người giàu có. Hãy đi với những người làm ăn giỏi.
Tìm xem họ khác bạn chỗ nào. Thấy được những điểm tốt, tích cực và hấp
dẫn của họ. Phải thật khách quan. Hãy nghiên cứu những phẩm chất và đặc
điểm làm cho họ thành công. Hãy quan sát họ thật cẩn thận. Xem xét thái
độ của họ và để cho cái này tẩy rửa suy nghĩ của bạn.
4.
Nhờ người khác giúp đỡ. Bạn có thể ngạc nhiên là sao nhiều người lại
sẵn lòng giúp bạn đến như vậy. Biết cách nhờ người khác giúp đỡ sẽ giúp
chúng ta có khả năng đón nhận.
5. Luôn khẳng định với chính bạn là bạn xứng đáng được trở nên giàu có.
6.
Thỉnh thoảng hãy thứ giãn một chút. Để có thể trở nên độc lập về tài
chánh thì trước hết bạn phải nhận ra là mình có thể chi xài chút ít.
Ngoài ra, bạn tiêu pha tiền bạn có thì sẽ có sáng kiến làm ra nó.
7. Hãy lập kế hoạch và đặt ra mục tiêu.
8.
Liên tục mở rộng hệ thống niềm tin và vươn đến những cái khác mà bạn có
thể đạt được. Có hàng trăm quyển sách và băng nói về thành công của
những người khác. Nếu bạn chỉ bắt được một ý tưởng hay trong đó thì thời
gian và tiền bạc bỏ ra cũng là xứng đáng.
9.
Luôn mang theo một khoản tiền - có 3 lý do. Trước hết, bạn cảm thấy
giàu có hơn. Thứ hai, bạn quen với việc có tiền. Thứ ba, bạn tin tưởng
dần là mình biết dùng tiền. Hơn nữa bạn cũng giảm đi cảm giác sợ mất
tiền, điều này rất quan trọng.
Một
số người nói "Tôi không thể mang tiền theo, tôi sẽ xài hết! Làm sao bạn
có tiền khi không hề tin tưởng là mình giữ được tiền?
10. Đừng đổ tội cho ba mẹ, thời tiết, nền kinh tế, chính phủ hay công việc, nền giáo dục hay mẹ chồng vì tình trạng của mình
11.
Luôn nhiệt tình và dấn thân với mọi thách thức. Thật buồn cười là tất
cả những người giàu có thấy rằng họ không thực sự bắt đầu kiếm tiền cho
đến khi họ ngưng làm việc vì tiền
12.
Hãy công nhận nghèo khổ là một bệnh tinh thần. Như nhiều căn bệnh khác,
có thể chữa được khi bạn tin là có thể. Và với bệnh tật thì phải có nỗ
lực, có sáng kiến và lòng dũng cảm để đánh bại nó - nếu bạn đầu hàng là
bạn thất bại! Thật thích thú khi hiểu ra rằng tất cả những người giàu có
đã đấu tranh chống lại căn bệnh này ở những lúc nào đó trong cuộc đời
họ. Bạn cũng vậy!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét